fashion forest timor
Op Timor groeit binnenkort een bos met kapok, katoen en bomen waaruit natuurlijke kleurstoffen worden gewonnen. De vrouwen van Timor verven daarmee de garens waarmee ze prachtige traditionele doeken weven.
Door ontbossing en bosbranden overwoekerde alleen nog taai langgras (alang-alang) de uitgeputte grond. Met vereende krachten ontstaat een paradijselijk voedselbos.
Timor ligt in Oost-Indonesië en is heel droog en kaal. Heel anders dus dan op West-Sumatra. Hier groeit nauwelijks pioniervegetatie, zoals alang-alang, dus moet de humuslaag eerst worden aangevuld. Daarvoor is Gliricidia (in de volksmond regenboom) heel geschikt. Hij komt op heel Timor voor en een ander voordeel is dat koeien en herten hem niet lekker vinden. Gliricidia is daarom heel geschikt om land te herstellen. De plant bindt bovendien stikstof dat de plantengroei bevordert.
Beproefde werkwijze
De boeren steken takken van 1,5 tot 2 meter in de grond. Die takken ontwikkelen zich snel tot bomen met veel blad dat in de droge tijd afvalt. Veel blad betekent veel biomassa waardoor de humuslaag flink groeit. Humus geeft de bodem een korrelige structuur en bestaat grotendeels uit koolstof, waardoor water beter wordt vastgehouden.
De humuslaag is na ongeveer twee jaar dik genoeg om in de regentijd maïs en diverse boomsoorten te planten. Tussen de maïsplanten wordt een lokale katoenvariant gekweekt die goed gedijt onder de bescherming van de maïs. Door de Gliricidia’s is het microklimaat gunstig: de schaduw en hun bladval beperken de verdamping. Binnen afzienbare tijd wordt indigo geplant en besluiten de boeren welke andere inheemse soorten ze een kans willen geven. Zo komt de kapokboom terug, omdat via CO2Operate een nieuwe en groeiende kapokmarkt toegankelijk wordt gemaakt.
Kleurrijk katoen
De traditionele stoffen waarom Timor bekend is, zijn gemaakt van katoen. Samen met Sukkha Citta experimenteren we met diverse katoensoorten die zonder irrigatie kunnen groeien.
Kapok is in opmars als duurzaam alternatief voor vullingen en kan met nieuwe technieken verweven worden met katoen. De markt wordt op het ogenblik verkend. De kapokbomen doen het goed in het Fashion Forest. De boeren willen meer kapok aanplanten als de marktverkenning perspectief biedt. De eerste grote takken zijn inmiddels in de grond gezet.
We onderzoeken of de takken van Gliricidia een goede inkomstenbron zouden kunnen zijn voor de boeren. Jaarlijkse snoei geeft veel biomassa voor de biomassacentrale van de nationale elektriciteitscentrale.
Eind 2023 staat het planten van indigostruiken in het Gliricidiabos op de planning. Deze struik levert een belangrijke natuurlijke kleurstof. Zo krijgt het Fashion Forest steeds meer vorm.
We spelen met het idee om meer tamarindebomen te planten in het Fashion Forest. Hij komt op Timor veel voor en zijn vruchten zijn heel populair. De verkoop ervan is een belangrijke inkomstenbron voor de boeren die de bomen al hebben staan.
Mode van betekenis
Sukkha Citta is een Indonesische sociale onderneming. Het bedrijf viel al vele malen in de prijzen en participeert in het Fashion Forest. De organisatie doneert geld om boompjes te planten en zoekt actief naar de katoenvariëteit die de boeren in Timor kunnen verbouwen zonder irrigatie. Sukkha Citta gebruikt de kleurstoffen voor kleding die in community based-projecten worden geproduceerd.
Al deze projecten worden gerund door vrouwen. Zij maken blauw van indigobladeren en geel met het fruit van de Terminalia bellirica. Rood komt van de mahonie en zwart vindt zijn oorsprong bij de sappanboom.